Norbert Wasik: Rozważania nad narodowym radykalizmem

„Skoro już kogoś nie stać na twórczość własną, to już lepiej żeby naśladował rodzime wzory, niż bezmyślnie małpował prądy modne za granicą, co tak razi we wszystkich ruchach faszystowskich”¹ – pisał w 1938 r. we „Wczoraj i Jutro” Jan Mosdorf. Dość intrygującym i w jakimś stopniu nieprawdopodobnym jest, jak bardzo ów cytat nie odbiega również od współczesnej rzeczywistości w odniesieniu przynajmniej do części środowisk zwących się „narodowymi”. Niniejszy artykuł, już z samego założenia jest swoistym skrótem myślowym współczesnych rozważań nad narodowym radykalizmem. Jak się wydaje, jest on jego esencją sensu stricte. Jest również próbą zarysowania pewnego ogólnego szkicu wartości i światopoglądu. Czy należycie i całościowo ujętych? Zważywszy na formę artykułu, który ma na celu zasygnalizować tylko pewne schematy w obrębie struktur narodowo-radykalnych, a jednocześnie wywołać burzę mózgów, zapewne nie do końca…

Innowacyjność dzisiejszego narodowego radykalizmu, będąca zarazem jego ideowym przekleństwem, powoduje, że w mniejszym lub większym stopniu do jego tradycji odwołują się osoby związane z szeroko pojętą prawicą: od krypto-kapitalistycznych konserwatywnych-liberałów, poprzez centrum, po monarchistów i narodowych demokratów włącznie. Zupełnym nieporozumieniem są również próby jego łączenia z ekstremistycznymi lewicowymi nurtami. Mówiąc inaczej narodowy radykalizm wydaje się być dziś zawłaszczany przez szeroki ogół ludzi podzielonych światopoglądowo, często poza zewnętrzną retoryką i pustymi frazesami nie mających z nim nic wspólnego. Górę bierze wyłącznie aspekt nacjonalistycznej frazeologii, a wyczucie istoty rzeczy samego narodowego radykalizmu w odniesieniu do realiów międzywojnia, a co najważniejsze przełożenie ich na XXI wiek wydaje się być najmniej istotnym aspektem światopoglądowym, który niegdyś potrafił łączyć wokół ideologii narodowo-radykalnej ogół ludzi często podzielonych społecznie i politycznie przynależnością organizacyjną w obrębie przecież nie tylko ówczesnego Obozu Narodowego, ale poniekąd także innych obozów politycznych. Dla przyszłości ruchu narodowo-radykalnego, a szerzej również całego Ruchu Narodowego* najważniejsze więc jest ujednolicenie ideowego głównego nurtu myślowego w jego najgłębszych pokładach. Bo jak słusznie zauważał Maciej Sieniawski w swojej broszurze „Rozważania nad narodowym radykalizmem” wydanej w Londynie 1942 roku, tylko jednakowo rozumiane ideowe problemy ogólne tworzą właściwą podstawę wyjściową do walki nie tylko o narodowe rządy w pełnym tego słowa znaczeniu, ale i, a może przede wszystkim, pełnię władzy dla Narodu². Czym wcześniej to zrozumiemy tym prędzej narodowy radykalizm osiągnie należyte miejsce pośród ideowych koncepcji Narodu. Dziś spora rzesza nacjonalistów zdaje się nie dostrzegać tego faktu tworząc zupełnie nowe i jakże utopijne idee, które nie dość, że spychają nas jeszcze bardziej poza margines Narodu, w którym i tak już głęboko zostaliśmy zakorzenieni chociażby przez pryzmat błędów, jakie zostały popełnione w latach 90. ubiegłego wieku, to jeszcze zupełnie wypaczają założenia narodowego radykalizmu tworząc, oczywiście w skrócie myślowym, iście jego liberalne czy wręcz komunistyczne formuły.

Narodowy radykalizm ulega więc niestety stopniowo ideowemu rozbiciu, który jest spowodowany przez dość specyficzny sposób myślenia części współczesnych nacjonalistów. Ze swej  istoty wydaje się on być już sam w sobie krótkowzroczny, bowiem pomija cały horyzont jego wartości oraz szereg założeń ideowych, na których narodowy radykalizm się opiera i bez których nie może funkcjonować jako idea. Wyzbywając się ich z koncepcji polityczno-społecznych sprawiamy, że przestają być one nagle narodowym radykalizmem, o czym niektórzy narodowi działacze raczą już niestety zapominać. Relatywizm ideowy ze swej natury nie potrafi dostrzec pełnego obrazu wynikającego z zasad tegoż nurtu. Nie uznaje tych zasad w imię błędnie pojmowanego uwspółcześnienia myśli, przez co tak naprawdę nie pozwala na budowanie solidnych fundamentalnych narodowo-radykalnych założeń ideowych na miarę XXI wieku. Wypada w tym miejscu zastanowić się dokąd te – często wynikające ze zbyt powierzchownego pojmowania narodowego radykalizmu – zmiany nas zaprowadzą i czy w ogóle mają one jakikolwiek narodowo-radykalny wydźwięk chociażby sensu largo. W przeciwnym razie, nie wiedząc nawet kiedy, znajdziemy się daleko poza szlakiem idei, o jaki pragnęliśmy przecież walczyć będąc u samych początków swojej dojrzałej ideowej drogi. Jak zapewne możemy wszyscy domniemywać, nie o to nam chyba chodzi jako politycznym żołnierzom Narodowej Rewolucji.

Nowe pokolenie narodowych radykałów umacniane w swym idealizmie i czerpiące z bogatej perspektywy doświadczeń Ruchu Narodowego winno uczestniczyć w budowaniu Polski, w której poczucie zachowania własnej tożsamości zarówno ideowej, jak i narodowej nie będzie odrzucane, a przy tym również postrzegane przez Naród jako zagrożenie, lecz przyjmowane z uznaniem i nadzieją na lepsze jutro zarówno tym o wymiarze duchowym, jak i egzystencjonalnym. Nasz Ruch potrzebuje tej odnowy! Narodowa Rewolucja, niekoniecznie ta w sensie fizycznym, ale chociażby metafizycznym, powinna być dla nas zwiastunem nowej epoki, w której miłość do Ojczyzny i Narodu nie będzie chciwa i egoistyczna, lecz czysta, wierna i prawdziwie wolna, otwarta na wszystkich prawych Polaków, szanująca ich godność, promieniująca radością i pięknem, a co najważniejsze będącą, już samą w sobie, alternatywą wobec dzisiaj obowiązującego systemu demoliberalnego. Pamiętać przy tym jednak należy, iż nie wyrzekając się swoich przedstawicieli uczestniczących w życiu społecznym Ruch Narodowy musi sięgać po władzę wszędzie tam, gdzie ona istotnie leży. Na tym właśnie polega jego polityczny radykalizm – jak słusznie niegdyś zauważył wspominany już Maciej Sieniawski³.

Narodowy radykalizm powinien zatem stać się motorem rozwoju państwa, dać Narodowi wspólną ideę, która zjednoczy i wzmocni społeczeństwo. Do tego niezbędne jest jednak spełnienie następujących warunków. Po pierwsze, idee narodowego-radykalizmu muszą być dokładnie określone, jasne dla społeczeństwa. Narodowy radykalizm musi być postrzegany właśnie przez pryzmat siły państwa (zarówno gospodarczo, jak i militarnie), jej budowa powinna być zasadniczym imperatywem politycznym. Po drugie, niezbędne jest pojawienie się prawdziwych nacjonalistycznych elit, które w przyszłości obejmą władzę. I nie mówimy tu o takich elitach, które tylko dążą do władzy jako takiej i używają do tego wszelkiej retoryki byle tylko ją zdobyć. Wszak, aby utrzymać pozycję idei narodowo-radykalnej należy zaproponować społeczeństwu wzory godne naśladowania – w polityce, gospodarce oraz system moralnych i kulturowych wartości.

Idąc dalej, Ruch Narodowy musi być otwarty na otaczającą rzeczywistość, dostosowując konkretny program do współczesności. Oczywiście tylko program, nie zasady, bo te powinny być niezmienne! Należy przy tym pamiętać, iż Ruch ten to zróżnicowanie koncepcji i pomysłów na Polskę, to w końcu debata i ścieranie się tych opinii. Sztuce pozornego prowadzenia sporu należy przeciwstawić racjonalny i praktyczny dyskurs argumentacyjny. Wymaga on jednak sporej wiedzy, uczciwości i dyscypliny, a z tym niestety już różnie bywa w łonie samego Ruchu Narodowego.

Dziś tzw. Młode Pokolenie, nie tyleż wiekiem co raczej duchem, chwytając wiatr w żagiel, odzyskuje ideały. Nie zapominajmy przy tym, że ideologia Młodego Pokolenia, to ideologia walki⁴. Początek naszej narodowo-radykalnej walki powinien polegać na zbudowaniu solidnych fundamentów pod budowę Wielkiej Polski. Dlatego musimy być żołnierzami Narodowej Rewolucji!

Norbert Wasik - dumny mąż i ojciec, działacz społeczny i narodowo-radykalny, publicysta, redaktor i wydawca lokalnych pism narodowych: „Podhale” i „Góral”, twórca i założyciel Stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny Podhale, prezes Towarzystwa Torunium im. Antoniego Bolta.

* Ruch Narodowy – poprzez ów termin autor ma na myśli nie tyleż powstającą formułę organizacyjną, co wszystkie struktury szeroko pojętego Obozu Narodowego.

BIBLIOGRAFIA:

1. Jan Mosdorf „Wczoraj i Jutro”

2. Maciej Sieniawski Rozważania nad narodowym radykalizmem, Londyn 1942

3. Tamże

4. „Sztafeta”, 10 (1934), s.2.