Krzysztof Warecki: Azowstal – czyli ewakuacja po „zwycięstwie”

Siedemnastego maja 2022 roku w porannych wiadomościach Telewizja TRWAM opublikowała materiał o „ewakuacji” Azowstalu, który był ostatnim punktem oporu ukraińskiej armii w Mariupolu. Wyselekcjonowany z całego serwisu informacyjnego półtoraminutowy materiał został udostępniony na YouTube, na kanale Radia Maryja i został opatrzony tytułem „Ewakuacja Azowstalu” (https://www.youtube.com/watch?v=ZETcJNw4y4w&ab_channel=RadioMaryja).

Zważywszy na fakt, że TV TRWAM i Radio Maryja w powszechnym odbiorze identyfikowane są jako instytucje należące do Kościoła katolickiego, należałoby się spodziewać, że przynajmniej tutaj znajdziemy prawdziwy, a nie zmanipulowany przekaz na temat wojny na Ukrainie. Tymczasem to katolickie medium bez najmniejszego zażenowania powiela hagadę głównego nurtu na temat „wojny” rosyjsko-ukraińskiej (informacji, że jest to – wzorem narracji na temat podobnych, tylko że anglosaskich działań – właściwie operacja pokojowo-stabilizacyjna, na falach wspomnianego medium nie usłyszymy).

Materiał zaczyna się od zdania wypowiadanego przez spikera: Z kombinatu metalurgicznego Azowstal ewakuowano ponad 260 ukraińskich żołnierzy, wśród nich jest wielu rannych. Już samo użyte tutaj słowo „ewakuacja” jest nie tylko niestosowne, ale przede wszystkim wielce mylące, bo sugeruje, że owych 260 obrońców Azowstalu zostało przewiezionych w bezpieczne dla nich miejsce, gdzieś na głębokie zaplecze frontu pod kontrolą Ukrainy lub do jakiegoś ościennego kraju. Tymczasem nic bardziej mylnego, co potwierdza dalsza część materiału.

Po zdaniu wprowadzającym temat „ewakuacji” obrońców Azowstalu pojawia się następne, odczytane przez lektorkę zdanie na tle interesującego materiału filmowego: O tym że trwają negocjacje w sprawie ewakuacji osób, które zostały w kombinacie Azowstal w Mariupolu informował prezydent Wołodymyr Zełenski. Gdy słyszymy to zdanie widzimy jednocześnie na załączniku filmowym używany przez armię rosyjską wielozadaniowy opancerzony samochód terenowy Gaz Tigr oznaczony charakterystyczną literą „Z”, a za nim grupę dziewięciu mężczyzn w uniformach wojskowych, bez broni, z białymi opaskami na prawych nogach i jednego wyglądającego na cywila mężczyznę na przedzie grupy.

Tymczasem następująca po tym wypowiedź Zeleńskiego nijak ma się do materiału filmowego: Dzięki działaniom wojska ukraińskiego – Sił Zbrojnych Ukrainy, wywiadu, zespołu negocjacyjnego, Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża i Organizacji Narodów Zjednoczonych mamy nadzieję, że uda nam się uratować życie naszych ludzi. Ciekawe, że tylko obecność w filmowej przebitce rosyjskiego samochodu wskazuje na to, że owe negocjacje, które mają uratować życie ukraińskim żołnierzom są prowadzone z Rosjanami. Jednak z wypowiedzi Zełenskiego wynika jakby Rosjanie w tych wydarzeniach w ogóle nie brali udziału, a „ewakuację” zarządził on osobiście. Pod nieobecność Rosjan w tym (dez)informacyjnym przekazie trudno też się zorientować przed jakim to zagrożeniem Zełenski chce ratować życie swoich (sic!) ludzi.

Że całość przekazu trąci fałszem, to mało powiedziane. Wystarczy być na poziomie elementarnym zorientowanym w sytuacji, aby wiedzieć, że nie chodzi tutaj o żadną ewakuację w powszechnym rozumieniu tego słowa, lecz o pertraktacje warunków poddania się Rosjanom obrońców Azowstalu. W tym kontekście niezwykle abstrakcyjnie brzmi odczytane przez lektorkę zdanie odnoszące się do efektów „negocjacji”: Dobre informacje wczoraj w godzinach wieczornych przekazała wiceminister obrony Ukrainy Anna Maljar. No i jakie to dobre informacje przekazała minister Maljar i dla kogo są one dobre? „16 maja 53 ciężko ranne osoby zostały ewakuowane z Azowstalu do placówki medycznej w Nowoazowsku w celu udzielenia im pomocy. Kolejne 211 osób korytarzem humanitarnym przewieziono do Oleniwki. Zostanie wszczęta procedura ewakuacyjna w celu ich powrotu do domu”.

Co jest bardzo interesujące, wypowiedź Anny Maljar sama w sobie zawiera prawdziwe informacje, lecz na podstawie tych prawdziwych informacji, poprzez dobór odpowiednich sformułowań, skonstruowano całkowicie fałszywy przekaz, który bezrefleksyjnie (?) powieliła TV TRWAM. Rzeczywiście 16 maja przewieziono 53 rannych Azowców do Nowoazowska i rzeczywiście 211 osób wywieziono z Azowstalu do Oleniwki. Rzecz jednak w tym, że Nowoazowsk nie znajduje się przy polskiej granicy w obwodzie wołyńskim, lecz około 35 km na wschód od Mariupola, czyli na terenach w pełni kontrolowanych przez Rosjan. Odnośnie zaś Oleniwki, nie chodzi tutaj o przedwojenną Helenówkę położoną w obwodzie wołyńskim, lecz o miejscowość na terenie kontrolowanej przez Rosjan i nie posiadającej pełnego międzynarodowego uznania Donieckiej Republiki Ludowej. Znajduje się tutaj obóz filtracyjny, gdzie ukraińscy jeńcy są weryfikowani pod kątem ewentualnego udziału w zbrodniach wojennych. To tutaj zostanie „wszczęta procedura ewakuacyjna”, o której mówi Maljar, która będzie polegać na oddzieleniu członków batalionu Azow od żołnierzy armii ukraińskiej i poczynieniu ustaleń dotyczących wymiany tych ostatnich na jeńców rosyjskich.

Kluczowe dla wypowiedzi Anny Maljar są trzy użyte sformułowania: „ewakuacja”, „korytarz humanitarny” i „procedura ewakuacyjna”, które bazując na utrwalonych stereotypach skutecznie wprowadzają w błąd mało wyrobionego odbiorcę, który nie weryfikuje docierających do niego informacji. Ich użycie tworzy wrażenie, że prezydent Zełenski zainicjował dużą operację ewakuacji ukraińskich żołnierzy z atakowanego przez Rosjan Azowstalu. Przekaz jest tak optymistyczny, że osoba oglądająca materiał Telewizji TRWAM może być przekonana, że wszystko dzieje się nie tylko po myśli Ukraińców, ale też wyłącznie za ich sprawą, co najwyżej z niewielkim udziałem instytucji międzynarodowych. W przedstawionym przekazie Rosjan nie ma. Nowoazowsk gdzieś jest, lecz nie wiadomo gdzie, ale zapewne musi być na Ukrainie, bo „ewakuowanym” tam owym „53 ciężko rannym osobom” ma zostać „udzielona pomoc”, a przecież, jak wtłaczają w mózgi swoich widzów media głównego nurtu, Rosjanie nie udzielają pomocy, lecz zabijają bez pytania każdego napotkanego na drodze Ukraińca.

Tę czarną legendę przypieczętowują ostatnie dwa zdania przedstawionego przez TV TRWAM materiału: Mariupol jest niemalże doszczętnie zniszczony. Liczba cywilów, którzy tam zginęli sięga kilkudziesięciu tysięcy. Oczywiście, prawdopodobnie nikt z oglądających nie zastanawiał się nad tym, że skala zniszczeń miasta jest funkcją skali oporu stawianego przez ukraiński garnizon nacierającym wojskom rosyjskim. Ostatnie zdanie jest czystym kłamstwem, o czym świadczą oficjalne dane ONZ, a które przytoczył chociażby tropiący fejki portal internetowy Demagog: „Według danych Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) na 25 kwietnia [2022 r.] liczba ofiar cywilnych wojny wynosi 5840, w tym 2729 zabitych i 3111 rannych” (https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/sytuacja-humanitarna-w-ukrainie-sprawdzamy-aktualne-dane/). Oczywiście są to przypadki całkowicie potwierdzone. Dane te dotyczą całej Ukrainy, skąd więc osoba odpowiedzialna za ten materiał (dez)informacyjny wzięła owe kilkadziesiąt tysięcy zabitych cywilów tylko w Mariupolu nie sposób dociec, ale tak właśnie buduje się nienawiść. Fakty nie mają znaczenia, liczą się tylko emocje. Stronniczość i zła wola aż krzyczą z tego skrajnie nierzetelnego materiału opublikowanego przecież w katolickim medium.

Zamiast manipulować i kłamać o wiele uczciwiej byłoby po prostu pokazać prawdę. Po pierwsze należy zawsze pamiętać o głoszonej przez Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu zasadzie, że mały błąd na początku, wielkim jest na końcu. Dlatego materiał należało zatytułować nie „Ewakuacja Azowstalu”, lecz „Kapitulacja Azowstalu”, co ustawiłoby całość przekazu w prawdzie, i to do tego stopnia, że pozwoliłoby nawet bez uszczerbku dla prawdy i wartości merytorycznej uwzględnić proukraińskie sympatie autora. Zamiast bełkotać o „ewakuacji”, „korytarzu humanitarnym” (którego nie było, bo wydarzenia miały miejsce na terytorium w całości kontrolowanym przez Rosjan) i „procedurach ewakuacyjnych”, jakże prawdziwie i uczciwie brzmiałaby informacja, że po 82 dniach odpierania rosyjskich ataków przez 600 żołnierzy pułku Azow, wyczerpani walką obrońcy, w obliczu czekającej ich całkowitej zagłady skapitulowali. Dawałoby to też pole do pokazania ich heroizmu w zmaganiach z rosyjskim agresorem etc. Tymczasem usuwając z przekazu Rosjan i bełkocząc o „ewakuacji” ograbiono ich z wojennej chwały, jednocześnie czyniąc bohaterem Zełenskiego, który co najwyżej wydał zgodę na kapitulację, będąc konsekwentnie głuchym na wcześniejsze apele Azowców o jakąkolwiek pomoc i wsparcie.

Oglądając zdjęcia z kapitulacji Azowców w Azowstalu, widząc ich pokiereszowane i wynędzniałe ciała, nieodparcie pojawiają się skojarzenia z kapitulacją VI Armii niemieckiej F. von Paulusa w Stalingradzie 2 lutego 1943 r., którą też, manipulując znaczeniami pojęć, można by nazwać „ewakuacją”. Ostatecznie „ewakuacja” lepiej brzmi niż „kapitulacja”, a może nawet tak dobrze jak „zwycięstwo”. Może był taki cel propagandzistów w Kijowie, aby za pośrednictwem takich mediów jak TV TRWAM zamienić klęskę w Azowstalu w zwycięstwo? Znając stan ogłupienia polskiego społeczeństwa nie byłoby niczym dziwnym, gdyby oglądający ten materiał widzowie TV TRWAM zrozumieli go w ten sposób, że dzielnych bohaterów z pułku Azow ewakuowano z Azowstalu po odniesionym nad Rosjanami zwycięstwie. I to by wyjaśniało tę z pozoru bezsensowną wstawkę z wypowiedzią dowódcy pułku Azow Denisa Prokopienko, poprzedzoną krótkim zdaniem, że odpieranie rosyjskich ataków przez 82 dni umożliwiło wojskom ukraińskim przygotowanie obrony. Wydaje się więc, że rzeczywiście mamy do czynienia z przekazem sugerującym, że była to ewakuacja po zwycięstwie, którego tak naprawdę nie było. Sapienti sat.

Krzysztof Warecki

Przedruk wyłącznie po uzyskaniu zgody redakcji portalu Nacjonalista.pl.