Globalny kapitalizm: Ogromne długi i fikcyjna gospodarka

Koliberaści i tym podobni „wolnościowcy” bardzo często twierdzą, że współczesny system gospodarczy nie jest kapitalizmem. Wiadomo, prawdziwy kapitalizm istnieje tylko w głowach tych nastoletnich „myślicieli”, z których część przekonuje, że mamy do czynienia z „korporacjonizmem”. Wszystko to przypomina działalność komunistycznej agentury na Zachodzie, usprawiedliwiającej zbrodnie „wypaczeniami”.

Tymczasem wszystko to, co obserwujemy to właśnie konsekwencja kapitalizmu i związanej z nim ideologii liberalizmu. W Kanadzie od dekad rośnie zadłużenie gospodarstw domowych i firm. Według Dana Darraha, lewicowego publicysty, wzrost zadłużenia to długotrwały proces, który zaczął się w tym kraju już w latach 80. poprzedniego stulecia. To, że zadłużenie gospodarstw domowych rośnie dopiero od kilku dekad to nie przypadek. W czasie tzw. „złotego wieku” po zakończeniu II wojny światowej wysokie płace w sektorze produkcyjnym i umiarkowany poziom uzwiązkowienia sprawiły, że oszczędności gospodarstw domowych stabilnie rosły. Wszystko zmieniła globalizacja, która zdaniem Michaela Robertsa doprowadziła w latach 80. do stagnacji płac w produkcji. Nadmierna finansjalizacja gospodarki doprowadziła do tego, że kapitał przeniósł się do tzw. sektorów FIRE (finansów, ubezpieczeń czy nieruchomości), czyli w dużej mierze fikcyjnych, nie wnoszących nic do realnej produkcji dóbr i usług. Doświadczyliśmy rynkowej plagi różnej maści finansowych produktów i działań, takich jak instrumenty pochodne, fuzje, obligacje, skup akcji czy zbywalne produkty finansowe. Jednym z negatywnych skutków finansjalizacji gospodarki jest ogromny wzrost zadłużenia korporacji na całym świecie. Zadłużenie to jest następnie „utowarowiane” i sprzedawane dalej za pomocą instrumentów finansowych.

Pazerność sektora prywatnego niosła ze sobą falę spekulacji na rynku mieszkaniowym, które doprowadziły do wielkich kryzysów tego sektora (między innymi w Kanadzie i USA). Życie w Ameryce Płn. (mieszkania) stało się bardzo drogie. Jednocześnie powstała klasa rentierów, czyli osób i podmiotów posiadających i kontrolujących aktywa, które nie wnoszą nic innowacyjnego i przedsiębiorczego do realnej gospodarki. Co zadziało się w „realu”? Firmy brutalnie rozprawiły się z pracownikami. Począwszy od lat 80. związki zawodowe i robotnicy na Zachodzie szybko zaczęły tracić swoją pozycję. Odczuwamy to także w Polsce, w której poziom uzwiązkowienia w sektorze prywatnym należy do najniższych w UE. Zyski, które firmy osiągnęły na skutek neoliberalnych reform, popłynęły w górę społecznej drabiny. Zamiast inwestować w sektory produkcyjne, tworzyć miejsca pracy lub podnosić płace, gigantyczne zyski firm trafiały do kieszeni akcjonariuszy.

Jak napisała Grace Blakeley: „Wkraczamy w okres kapitalizmu zombie, w którym jest niewiele miejsca na zaciąganie nowego długu, który ma napędzać wzrost, ale nie ma także wystarczająco dużo produktywnej działalności gospodarczej, by spłacić stary dług”.

Nie trzeba być lewicowcem, by zgodzić się z taką diagnozą rzeczywistości globalnego (realnego) kapitalizmu. Podobne opinie wygłaszali wybitni narodowi rewolucjoniści, dystrybucjoniści i przedstawiciele katolickiej nauki społecznej.

Na podstawie: forsal.pl/nacjonalista.pl