Nacjonaliści w hołdzie bojownikowi o wolną Bretanię

Działacze Bretońskiej Partii Narodowej (Parti National Breton, Strollad Broadel Breizh) w miejscowości Treffiagat (bret. Triagad) oddali hołd Olierowi Mordrelowi – niezłomnemu nacjonaliście i bojownikowi o wolną i niezależną Bretanię.

Uroczystość wywołała oburzenie liberalno-lewicowego plebsu, który grzmiał o upamiętnieniu „faszysty” i „kolaboranta”.

Olier Mordrel, Olivier Mordrelle (ur. 29 kwietnia 1901 w Paryżu, zm. 25 października 1985 tamże) – bretoński architekt, publicysta, pisarz i działacz nacjonalistyczny.

Większość dzieciństwa spędził w Paryżu. Studiował w École des Beaux-Arts, po czym podjął pracę architekta. Po zakończeniu I wojny światowej zaangażował się w działalność nacjonalistów bretońskich. W 1919 r. został członkiem redakcji pisma „Breiz Atao”. Od 1922 r. przewodniczył Unii Młodzieży Bretońskiej. W 1925 r. wraz z Roparzem Hermonem zaczął wydawać magazyn literacki „Gwalarn”. W tym samym roku uczestniczył w bretońskiej delegacji na pierwszy panceltycki kongres w Dublinie. Następnie został wiceprezydentem Bretońskiej Partii Autonomicznej, odpowiadając za sprawy propagandy. W architekturze zaadaptował styl art déco do tradycyjnych bretońskich tematów, tworząc własny styl architektoniczny nazwany Seiz Breur. W 1932 r. był jednym ze współtwórców nacjonalistycznej i separatystycznej Bretońskiej Partii Narodowej (PNB). W następnych latach zaczął wydawać nacjonalistyczne czasopisma „Stur” oraz „Peuples et Frontières”, które miało być głosem prześladowanych mniejszości etnicznych w różnych krajach Europy. 14 grudnia 1938 r. O. Mordrel wraz z François Debeauvais zostali skazani na karę 1 roku więzienia za „atak na jedność narodu”.

W 1939 r. – krótko przed wybuchem II wojny światowej – O. Mordrel wraz F. Debeauvais przybyli poprzez Belgię i Holandię do Berlina. Jeszcze w Amsterdamie wydali manifest do Bretończyków, aby nie wspierali francuskiej armii. W styczniu 1940 r. napisali list (tzw. „Lizer Brezel”) do działaczy PNB, w którym dowodzili, że prawdziwi Bretończycy nie powinni walczyć i umierać za Francję – największego wroga Bretanii. Francuski trybunał wojskowy w Rennes skazał ich zaocznie na karę śmierci za działalność separatystyczną, zdradę stanu, udział w nielegalnej organizacji oraz namawianie do dezercji i zdrady. Na pocz. maja 1940 r. O. Mordrel stanął na czele tzw. Bretonische Regierung (bretońskiego rządu na uchodźstwie). Wraz z F. Debeauvais został przez Niemców uznany za przywódcę narodu bretońskiego. Po ataku wojsk niemieckich i upadku Francji pod koniec czerwca, powrócił 1 lipca wraz z F. Debeauvais do Bretanii. Reaktywował działalność PNB i zaczął wydawać pismo „L’Heure Bretonne”. Po kongresie w Pontivy, na którym utworzono Bretoński Komitet Narodowy, O. Mordrel pod koniec października przejął przywództwo w PNB i rozpoczął prowadzenie kampanii przeciw Francji Vichy. Nie przyniosła ona efektu, gdyż Niemcy poparli marszałka Philippe’a Pétaina, wycofując się jednocześnie z oficjalnej pomocy nacjonalistom bretońskim. W tej sytuacji O. Mordrel pod koniec 1940 r. wystąpił z PNB. W styczniu 1941 r. przybył do Niemiec. Zaczął wykładać języki celtyckie na uniwersytecie w Bonn. Jednakże już w maju powrócił do Francji. Zamieszkał w miejscowości Mayenne, gdzie prowadził spotkania z działaczami bretońskimi, jak Jean Merrien, Rafig Tullou, Jean Trécan, czy René-Yves Creston. Wznowił też wydawanie pisma „Stur”. We wrześniu 1943 r. przeniósł się do Rennes. Powrócił do kierownictwa PNB. Niemcy traktowali go jako alternatywę dla rządów Vichy. Kiedy alianci w sierpniu 1944 r. zajęli Bretanię, Olier Mordrel zbiegł do Niemiec. W lutym 1945 r. z ramienia PNB prowadził rozmowy z przywódcą Francuskiej Partii Ludowej Jakiem Doriotem w sprawie przyszłości Bretanii. Uzgodnili, że prowincja powinna uzyskać status taki, jak kantony w Federacji Szwajcarskiej. Po zakończeniu wojny O. Mordrel z pomocą tajnej grupy stworzonej przez J. Doriota przedostał się do Brazylii, stamtąd do Argentyny, zaś ostatecznie zamieszkał we frankistowskiej Hiszpanii. We Francji w czerwcu 1946 r. został zaocznie skazany na karę śmierci. Pomimo tego pod pseudonimem „Brython” przesyłał swoje artykuły do magazynu „Ar Vro”. W 1972 r. powrócił do ojczyzny. Pod pseudonimem „Otto Mohr” pisał artykuły dla pisma „La Bretagne Réelle”. Był też autorem kilku książek. Współzakładał organizację Kelc’h Maksen Wledig. Działał w Groupement de recherche et d’études sur la civilisation européenne kierowanej przez Alaina de Benoista.