Władysław Kołaciński „Żbik” – Między młotem a swastyką

Pozycja Władysława Kołacińskiego „Żbika” ma charakter wspomnieniowy i przede wszystkim osobisty. Jako taka nie zawiera zatem ocen ogólnych stosunków panujących w polskim podziemiu niepodległościowym, nie rozważa koncepcji politycznych i organizacyjnych. Autor opisuje przede wszystkim to, co robił i co widział, przedstawia swą drogę do konspiracji, działalność w Narodowej Organizacji Wojskowej i NSZ. Opisuje liczne potyczki i walki z Niemcami, współpracę z oddziałami partyzanckimi AK i BCh, problemy z partyzantką komunistyczną, która dotychczas przedstawiana nam była jako „jedynie słuszna” a tu ukazane jest jej prawdziwe oblicze.

Władysław Kołaciński urodził się 10 marca 1911 r. w Piekarach w powiecie piotrkowskim, w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu Szkoły Technicznej w Łodzi. w latach 1932-1935 odbywał służbę wojskową w Marynarce Wojennej m.in. na kontrtorpedowcu ORP „Burza”. Pracował następnie w Polskich Liniach Lotniczych LOT w Runii-Zagórzu. Kampanię wojenną 1939 r. odbył w III Kolumnie Samochodowej, walcząc na Wybrzeżu. Pod wydostaniu się z niewoli niemieckiej powrócił w strony rodzinne.

 Do konspiracji włączył się w 1940 r. w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej, gdzie był komendantem kilku placówek w powiecie piotrkowskim. Zagrożony aresztowaniem, zbiegł w marcu 1943 r. do Częstochowy i tam trafił do Narodowych Sił Zbrojnych. Początkowo był szefem dywersji i egzekutywy na powiat włoszczowski. W lipcu 1943 r. aresztowany przez Gestapo. Po ciężkim śledztwie w więzieniu w Częstochowie, zbiegł z transportu do Oświęcimia. Powrócił do konspiracji w NSZ, obejmując funkcję okręgowego kierownika Akcji Specjalnej w Okręgu Częstochowa. Od września 1943 r. dowodził jednym z największych oddziałów partyzanckich NSZ. W czerwcu 1944 r. oddział wszedł w skład 204. Pułku Piechoty NSZ, a od sierpnia do Brygady Świętokrzyskiej, w której działał, do stycznia 1945 r.

 Po wejściu Armii Czerwonej kpt. „Żbik” oddział rozwiązał, odtwarzając go ponownie już w kwietniu 1945 r. Dowodził nim do września 1945 roku, działając głównie na terenie powiatu piotrkowskiego. We wrześniu 1945 r. przedostał się przez Szczecin na Zachód do II Korpusu gen. W. Andersa. Był m.in. w batalionie komandosów w Macerata, a następnie w kompaniach wartowniczych na terenie amerykańskiej strefy okupacyjnej Niemiec. Od 1950 r. przebywał na stałe w USA. Działał w organizacjach społecznych i charytatywnych na emigracji. Zmarł 8 listopada 1995 r. w Płocku.

 ***

Z lewej strony ukazało się pięciu bolszewików, idących polem w kierunku naszych kwater.

- Czterech z automatami za mną!

Czekaliśmy w napięciu za zasłoną obory z pistoletami maszynowymi skierowanymi w furtkę, która rozwarła się i przepuściła pewnych siebie i swobodnych w zachowaniu bolszewików. Widok wojska w dziwnych, róznorodnych mundurach, z bronią skierowaną w ich piersi, zaskoczył ich. Zbaranieli. Tego się nie spodziewali.

-Ruki w wierch!

Kacapy zawahali się. Nagle jeden z nich robi szybki ruch w kierunku wiszącego na szyi automatu. Kpr. „Bogdan” puszcza serię nad ich głowami. Wreszcie ręce bolszewików błyskawicznie wyciągają się ku górze, a na głupie baranie twarze wystąpił strach. Jeden z Azjatów rozdarł przeraźliwie gębę. – Nie krzycz ty krasny byku – upomniał „Znicz” i jego ciężka ręka wylądowała na mongolskiej gębie….”