Irak: Terroryści z ISIS opanowali Mosul

Od kilku dni trwały walki o Mosul, jedno z największych miast w Iraku, mające olbrzymie znaczenie strategiczne i gospodarcze; stroną prowadzącą atak było Islamskie Państwo Iraku i Lewantu. Dziś, we wtorek, strategiczne punkty Mosulu zostały przejęte przez dżihadystów.

Według relacji jednego z obecnych na miejscu dziennikarzy, bojownicy ISIS w liczbie wielu setek uderzyli na znajdującą się w mieście siedzibę gubernatora prowincji Niniwa, uzbrojeni w ręczne granatniki przeciwpancerne, karabiny snajperskie, broń maszynową i ciężkie karabiny maszynowe, przymocowane do samochodów. W krótkim czasie zdołali pokonać siły policyjne. Bandy dżihadystów miały również do dyspozycji dźwigi, za pomocą których przenosili mury przeciwwybuchowe i blokowali drogi, uniemożliwiając dotarcie na miejsce irackim posiłkom. Jak donosi AP, islamistom udało się wypuścić na wolność ponad 1400 więźniów przetrzymywanych w rozlicznych placówkach na terenie Mosulu. Poprzez jedno z kont w serwisie twitter, bojownicy ISIS podali dwukrotnie większą liczbę.

Do dnia dzisiejszego, iraccy żołnierze i funkcjonariusze służb bezpieczeństwa zniknęli z pogrążonego w chaosie miasta. Ocalały gubernator Atheel al-Nudżaifi, zdołał przedostać się do kurdyjskiego miasta Duhbuk, gdzie oskarżył podległe mu siły o masową dezercję. Wezwał też mieszkańców Mosulu do stawienia czoła terrorystom. Tymczasem z miasta uciekają tysiące ludzi, dokładne liczby są na chwilę obecną niemożliwe do ustalenia.

Zamieszkały przez ponad 1,8 miliona osób Mosul to drugie, po Faludży, centrum sunnickiego islamu w Iraku i jedno z najbogatszych miast w kraju. Według analityków zajmujących się Bliskim Wschodem, opanowanie stolicy prowincji Niniwa dowodzi, że władze Iraku nie kontrolują już zachodniej części swego kraju. Mimo amerykańskiego wsparcia dla irackiej armii w postaci np. rakiet Hellfire, bojownicy ISIS są uzbrojeni w lepszy i nowocześniejszy sprzęt, dostarczany im m.in. z Arabii Saudyjskiej.

Według danych pozyskanych przez Reutersa, okopani w zachodnich strefach miasta islamiści przegrupowują się w kierunku południowym, gdzie mieści się jedna z większych baz irackiego wojska, z lotniskiem oraz pilnie strzeżonym więzieniem. Bojowników ISIS od bazy dzielą zaledwie trzy kilometry, więc należy spodziewać się niechybnej wymiany ognia.

Iracka prowincja Niniwa jest drugą, po al-Anbar, która znalazła się pod kontrolą dżihadystów. W czterech innych Islamskie Państwo Iraku i Lewantu prowadzi intensywne operacje antyrządowe, w trakcie których masowo giną funkcjonariusze sił bezpieczeństwa i ludność cywilna. Szczególnie intensywne walki rozlewają się z Anbar i Niniwy na prowincje Kirkuk oraz Salah Ad In. Obecnie trwają walki o stolicę Kirkuku – miasto Tikrit.

Władze irackie zwróciły się w sprawie Mosulu o pomoc do ambasadora USA, a także do Ligii Arabskiej, UE oraz do władz pół-autonomicznego irackiego Kurdystanu.

Tegoroczne ofiary konfliktu irackich sił rządowych z ISIS szacuje się na ok. tysiąc osób, w tym ponad 600 cywilów. Zeszły rok był dla tego kraju najbardziej krwawym od 2007 r., przyniósł bowiem ok. 9000 ofiar śmiertelnych. Według ONZ, w samej prowincji Anbar konflikt z islamistami zamienił 300 tysięcy mieszkańców w uchodźców.

Premier Nuri al-Maliki ogłosił dziś, że jego państwo znajduje się w stanie „wojny z terroryzmem”. Szyicki przywódca Iraku zapowiedział, że będzie wnioskować w parlamencie o wprowadzenie stanu wyjątkowego, co poszerzyłoby dotychczasowe kompetencje sił bezpieczeństwa, zwłaszcza w zakresie aresztowania obywateli. Obowiązywałaby również godzina policyjna, a cywile objęci zostaliby „mobilizacją generalną”. Niektórzy spośród komentatorów wskazują, że Maliki obrał zbyt radykalny kurs po wygranych kwietniowych wyborach, pogłębiając szyicko-sunnicki konflikt w kraju. Świadczyć ma o tym fakt, że tysiące uciekinierów z sunnickich prowincji witało napotkanych irackich funkcjonariuszy gradem kamieni.

Islamskie Państwo Iraku i Lewantu, to wyłoniona z szeregów Al-Kaidy organizacja terrorystyczna walcząca o powołanie regionalnego emiratu, zgodnego z ideologią salafizmu, czyli ekstremizmu wyrosłego na gruncie islamu sunnickiego. Powstała w 2006 roku na terenie Iraku, gdzie walczyła przede wszystkich z amerykańskimi siłami okupacyjnym. Następnie zaznaczyła wyraźnie swoją obecność w konflikcie syryjskim, gdzie z czasem uzyskała status najgroźniejszego przeciwnika sił wiernych prezydentowi Baszarowi al-Assadowi. Od ponad roku, ISIS zwiększa swoją obecność w Iraku, terroryzując miejscowych szyitów. Zdaniem korespondentów Financial Times, głównym celem bojowników ISIS jest w chwili objęcie kontroli nad terytoriami w Syrii i Iraku, które stanowią kluczowy rezerwuar surowców naturalnych. Takową jest pogrążona w konflikcie iracka prowincja Kirkuk, w której znajduje się gigantyczne pole naftowe.

W sukurs irackiej armii nie spieszy wielu sojuszników. Siły zbrojne Kurdystanu, tzw. „Pesmerga” zadeklarowały do tej pory jedynie, że będą współpracować z Bagdadem w zakresie obrony terenów granicznych przed islamistami. Amerykański Departament Stanu wyraził oficjalne „zaniepokojenie”. Rzecznik Departamentu określił sytuację jako „skrajnie poważną” i oznajmił, że Stany Zjednoczone poprą skoordynowane działania mające na celu wyprzeć agresorów.

Na podstawie: ft.com, america-aljazeera.com, bbc.com, reuters.com