Jerzy Szygiel: Ich matki, ich ojcowie, nasze upokorzenie

Jechałem sobie kiedyś rowerem piękną doliną – to była moja pierwsza wizyta w Niemczech. Idealna ścieżka rowerowa, bawarskie miasteczka jak z obrazka. Oddychałem pełną piersią. Nagle widzę na polu traktor i wszystko sympatycznie wyglądało, ale na traktorze widniał gigantyczny napis:  MENGELE.  Przystanąłem. Potem podjechałem, żeby się upewnić, że się nie mylę, no i okazało się, że oczy mnie nie zawiodły. Nastrój prysł w jednej chwili. Z odrętwienia przebudziły mnie dwa inne traktory, którym musiałem usunąć się z drogi, wielkie i burkliwe jak czołgi. Oba miały na maskach napisy MENGELE.

 W Niemczech po prostu istnieje producent maszyn rolniczych o tej nazwie. Mengele to nie tylko nazwisko hitlerowskiego Anioła Śmierci z Auschwitz, ale i nazwisko założyciela fabryki, bliskiej każdemu niemieckiemu rolnikowi. Mengele to dobra firma, solidna  nazwa, gdyby ktoś pytał.  Ale od razu przestało mi się w Niemczech podobać. To się nazywa obciążenie historyczne. Niemiecki kicz małomiasteczkowy, który wcześniej odbierałem jako zabawny, wydał mi się nudny. Uśmiechnięci staruszkowie, zawsze ze wszystkimi zębami, nie budzili mego zaufania.  Dobiło mnie, kiedy zobaczyłem kanapki ze śledziami  na ich dworcach.

Obejrzałem  ten film. Nie wiem dlaczego wszyscy mówią, jak on jest świetnie zrobiony, bo raczej budził irytację. Wszystko sympatyczno-schematyczne. Wojna miała dwóch uczestników : Niemców i Żydów, reszta to odhumanizowane, bestialskie dodatki. Najbardziej sympatyczni są Żydzi, bo wśród Niemców, choć też są sympatyczni, trafiają się jednak złe jednostki. Ci większościowi sympatyczni Niemcy  są jedynie ofiarami historii, nie formowali jej. A Polacy to świnie. Ot, propagandowy komiks, jak za najlepszych czasów, tylko poetyka i sojusze częściowo się zmieniły.

Oto Niemcy nas pouczają, przy pomocy śliny i TVP. Dziwię się, że w czasie telewizyjnej dyskusji po owej projekcji nikt nie mówił o upokorzeniu. Nic nie możemy przeciw niemieckim traktorom.

Jerzy Szygiel  – blog Wirtualne Media